Oxaalzuur; gevaarlijk of valt het wel mee?

Eerder verscheen op deze website een artikel over groene smoothies. Groene smothies zijn een makkelijke manier om dagelijks voldoende groenten en fruit binnen te krijgen. Ideaal, zou je zeggen. Toch is er op groene smoothies ook wel kritiek te verzinnen. De kritiek is meestal dat groene smoothies teveel oxaalzuur zouden bevatten. Oxaalzuur is een zogenaamd anti nutriënt en zou nierstenen kunnen veroorzaken.

Ho, stop: wat is een anti nutriënt?

Oxaalzuur is een anti nutriënt, net zoals fytinezuur dat is. Fytinezuur wordt vooral in noten gevonden en oxaalzuur wordt vooral in rauwe groenten gevonden. Vooral groene bladgroenten bevatten nogal veel oxaalzuur. Fytinezuur en oxaalzuur hebben een belangrijke functie: ze moeten ervoor zorgen dat de plant of de noot niet door dieren wordt opgegeten. Nu is de mens sterker dan het gemiddelde dier en laat zich niet door een beetje fytinezuur of oxaalzuur van de wijst brengen.

Een anti nutriënt doet echter nog iets anders. Het bindt andere mineralen aan zich en zorgt ervoor dat deze niet door het lichaam opgenomen kunnen worden. Als je dus een mineraal binnen krijgt, dan gaat oxaalzuur proberen om dit mineraal te ‘vangen’ voordat het lichaam dit doet. Op deze manier krijgt je lichaam dus minder mineralen binnen dan je eigenlijk zou willen.

Wat is dan het gevaar van oxaalzuur?

Je zou kunnen zeggen: met groene smoothies krijg ik zoveel vitaminen en mineralen binnen, dat krijgt het oxaalzuur echt niet allemaal ‘gevangen’. Dat is ook zo. Het probleem is echter dat op het moment dat een oxaalzuur een mineraal aan zich gebonden heeft, het moeilijker het lichaam kan verlaten. Er zijn aanwijzingen dat een teveel aan oxaalzuur zorgt voor opstoppingen in het lichaam. Een oxaalzuur met daaraan een mineraal is natuurlijk groter dan alleen een oxaalzuur, het zou daardoor niet in staat zijn het lichaam te verlaten.

Deze grotere oxaalzuren kunnen echter ook weer met andere klompjes oxaalzuren in de knoop raken. Op deze manier veroorzaken ze nog grotere opstoppingen en daardoor zouden nierstenen veroorzaakt worden. Sommigen nemen dit gevaar zo serieus dat ze groene smoothies het groene gif noemen. Die conclusie lijkt vooralsnog wat overtrokken. Het kan echter zeker geen kwaad om goed te kijken naar groenten die veel oxaalzuur bevatten, bijvoorbeeld rabarber, en groenten die minder oxaalzuur bevatten, bijvoorbeeld tomaten (al is de vraag of dat groente is betwist). Door een goede mix te vinden voorkom je dat je teveel oxaalzuren binnen krijgt en daardoor een grotere kans op nierstenen krijgt.